Φιλοσοφική Σχολή
Το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με βαθειά θλίψη και οδύνη ανακοινώνει την εκδημία του αγαπητού συνάδελφου, Ομότιμου Καθηγητή, Απόστολου Κώστιου. Ο αντίκτυπος της απώλειάς του είναι βαρύς τόσο για το Τμήμα όσο και για την ελληνική μουσικολογική κοινότητα, εφόσον με την δράση του ο Απόστολος Κώστιος έθεσε τα θεμέλια για την εδραίωση της επιστήμης της μουσικολογίας στον τόπο μας.
Σπούδασε Ανώτερα θεωρητικά και Πιάνο στο Ελληνικό Ωδείο και Τραγούδι στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών. Συνέχισε τις σπουδές του στη Βιέννη όπου σπούδασε Μουσικολογία, Ιστορία της Τέχνης και Φιλοσοφία. Το 1980 ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Φιλοσοφίας (Μουσικολογίας) από το Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Εργάστηκε στον ημερήσιο τύπο και το ραδιόφωνο ως μουσικοκριτικός (εφημερίδα “Δημοκρατική Αλλαγή”, 1964-1967) και επιστημονικός υπεύθυνος-παραγωγός πλήθους ραδιοφωνικών εκπομπών (ΕΡΤ και Ραδιοφωνία της Αυστρίας, 1981-1990) ασχολούμενος με θέματα από την ελληνική και τη διεθνή μουσική σκηνή.
Στο πλούσιο συγγραφικό του έργο περιλαμβάνονται βιβλία σχετικά με το πεδίο της ιστορικής έρευνας στη Μουσικολογία (Μέθοδος Μουσικολογικής Έρευνας, Μουσικολογικά I, Πρόσωπα και Ιδέες / Μουσικολογικά ΙΙ), φορείς και φαινόμενα της ελληνικής μουσικής (Τα πενήντα χρόνια της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών, 1931-1981, Επτανησιακή Μουσική / Η αναψηλάφηση μιας δικαστικής πλάνης, Τα 75 χρόνια της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών / 1931-2006 / από το χρονικό στην ιστορία, Για τον Μενέλαο Παλλάντιο) κ.ά.
Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η συμβολή του στη μελέτη της ζωής και του έργου τού μεγάλου αρχιμουσικού Δημήτρη Μητρόπουλου (Δημήτρης Μητρόπουλος, Κατάλογος Έργων, Κείμενα Δημήτρη Μητρόπουλου, Το στοιχείο της θεατρικότητας στο Δημήτρη Μητρόπουλο, Δημήτρη Μητρόπουλου "Αυτοβιογραφικά" κ.ά.). Δίπλα σε αυτά, θα πρέπει να υπογραμμιστεί η αδιάπτωτη δραστηριότητά του για την ανάδειξη του έργου του Μητρόπουλου με διαλέξεις, συναυλίες, άρθρα, διοργάνωση εκθέσεων, διαγωνισμών και συνεδρίων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Στον Απόστολο Κώστιο οφείλεται η αφύπνιση του ενδιαφέροντος για το συνθετικό έργο του Μητρόπουλου.
Έντονη ήταν η δραστηριότητά του στην μετάφραση και επιμέλεια εκδόσεων με μεταφράσεις λιμπρέτων όπερας και μουσικών συγγραμμάτων (Πολ Γκρίφιθς: Μοντέρνα μουσική, Βίκτωρ Φουξ: Η Τέχνη και η τεχνική του τραγουδιού), επιμέλεια κριτικών εκδόσεων για έργα του Δ. Μητρόπουλου, δισκογραφικών εκδόσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, την επιστημονική επιμέλεια του τόμου “Μουσική” της Εκπαιδευτικής Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας κ.λπ. Ήταν ιδρυτής και επιστημονικός υπεύθυνος της σειράς “Ελληνικές Μουσικολογικές Εκδόσεις” από τον εκδοτικό οίκο Panas Music, στο πλαίσιο της οποίας από το 2001 έως σήμερα έχουν κυκλοφορήσει 21 τίτλοι.
Ο Κώστιος διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση της φυσιογνωμίας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, στο οποίο υπηρέτησε από την αρχή σχεδόν της λειτουργίας του. Εξελέγη Αναπληρωτής καθηγητής το 1992 και Καθηγητής Ιστορικής Μουσικολογίας το 1998. Δίδαξε μαθήματα ιστορίας της ευρωπαϊκής μουσικής και καθιέρωσε το πανεπιστημιακό σεμινάριο “Βιογράφηση ζώντων Ελλήνων συνθετών” στο πλαίσιο του οποίου συγκροτήθηκε το πρώτο αρχείο Ελλήνων συνθετών. Παράλληλα, συνέβαλε ουσιαστικά στην ίδρυση του “Εργαστηρίου Μελέτης της Ελληνικής Μουσικής” του Τμήματος. Επέβλεψε διδακτορικές διατριβές με θέμα της ζωή και το έργο προσωπικοτήτων της ελληνικής μουσικής όπως ο Γιώργος Σισιλιάνος, ο Αντίοχος Ευαγγελάτος, ο Δημήτρης Φάμπας κ.ά.
Όπως φανερώθηκε από τα προηγούμενα, το επίκεντρο του ενδιαφέροντός του αποτέλεσε η Ελληνική μουσική την οποία με κάθε μέσο υποστήριξε και προέβαλε. Συνεργάστηκε με την Εθνική Λυρική Σκηνή και την Ένωση Ελλήνων Μουσουργών για την δημιουργία Αρχείου Ελλήνων Μουσουργών. Μέσα από το “Εθνικό Συμβουλίου Μουσικής–Unesco” αρχικά από τη θέση του Γενικού Γραμματέα (1983) και στη συνέχεια από τη θέση του Προέδρου (1998) προχώρησε σε σειρά ενεργειών για την διεθνή προβολή του έργου Ελλήνων συνθετών όπως ανακοινώσεις, συνέδρια, την εκπροσώπηση της Ελλάδας στο International Music Council, τη θέσπιση του “Ελληνικού Βραβείου Μουσικής– Unesco”, με σκοπό την προώθηση της ελληνικής μουσικής δημιουργίας. Παράλληλα ίδρυσε συλλόγους για την προώθηση και μελέτη της ελληνικής μουσικής, όπως ο “Σύλλογος των Φίλων της Ελληνικής Μουσικής Βιβλιοθήκης”, με σκοπό τη διάσωση, συγκέντρωση αρχείων και δημιουργία Τμήματος Μουσικής στην Εθνική Βιβλιοθήκη και το “Αρχείο και Κέντρο Τεκμηρίωσης της Ελληνικής Μουσικής”. Συνεργάστηκε ως “σύμβουλος καθηγητής” του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης (1981-2009) και υπηρέτησε ως πρόεδρος της επιτροπής απονομής τιμητικών συντάξεων του Υπουργείου Πολιτισμού και ως αντιπρόεδρος του Δ.Σ. της Ε.Λ.Σ. (1999-2006).
Για την εν γένει προσφορά του έλαβε τιμητικούς τίτλους και θέσεις. Του απονεμήθηκε ο τίτλος του "Professor" από το Υπουργείο Παιδείας της Αυστρίας (1988), αναγορεύτηκε σε επίτιμο μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών (2004), σε ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών (2005), επίτιμος Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Μουσικής (2009), επίτιμο μέλος της Ελληνικής Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση (2010) και επίτιμο μέλος της Ελληνικής Μουσικολογικής Εταιρείας (2015).
Η παρουσία και η προσφορά του Απόστολου Κώστιου υπήρξε καθοριστική για τα μουσικά πράγματα στην Ελλάδα στον επιστημονικό και τον ακαδημαϊκό χώρο. Υπήρξε πάντοτε μαχητικός στην υποστήριξη των απόψεών του, δεινός ομιλητής με λόγο μεστό, δυναμικό και πειστικό και υποστήριζε με σθένος τις θέσεις του για τη Ελληνική Έντεχνη Μουσική εντός του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι. Θεωρούσε πάντοτε τον εαυτό το ως έναν απλό εργάτη στον κοινό σκοπό της Ελληνικής Μουσικολογίας να μελετήσει και να αναδείξει το έργο των Ελλήνων δηκιουργών και καλλιτεχνών. Ως Δάσκαλος και Άνθρωπος του Πνεύματος ενέπνευσε τους νέους ανθρώπους με το έργο του και το παράδειγμα του ήθους του και ευτύχησε να δημιουργήσει γύρω του ένα επιτελείο νέων επιστημόνων τους οποίους τίμησε με τη φιλία και την εμπιστοσύνη του και οι οποίοι αισθάνονται τώρα μεγάλη την ευθύνη να συνεχίσουν το έργο του.
Η κηδεία του πραγματοποιήθηκε σε στενό οικογενειακό κύκλο. Όσοι επιθυμούν να αποστείλουν συλλυπητήριο μήνυμα στην οικογένεια, μπορούν να επικοινωνήσουν από την παρακάτω ηλεκτρονική διεύθυνση:
https://hellenic-music-lab.music.uoa.gr/apostolos-kostios-condolences