ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ: Κέντρο Αριστείας Ψηφιακός Μετασχηματισμός και Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες

Την Τρίτη 11 Φεβρουαρίου 2020, ώρες 12:00-14:00, πραγματοποιήθηκε, στο αμφιθέατρο «Αργυριάδης» του κεντρικού κτηρίου του ΕΚΠΑ, η πρώτη ημερίδα (workshop) του νεοσύστατου Κέντρου Αριστείας "Ψηφιακός Μετασχηματισμός και Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες".

Στη συνάντηση εργασίας είχαν, αρχικά, εκδηλώσει ενδιαφέρον συμμετοχής 9 εργαστήρια και ένα ερευνητικό κέντρο του ΕΚΠΑ, από 7 πανεπιστημιακά Τμήματα, ενώ ο συνολικός αριθμός των συμμετεχόντων τελικά ξεπέρασε τους 50. Ανάμεσά τους ο Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής Καθ. Α. Χαλδαιάκης, ο Πρόεδρος του Τμήματος Ι.Φ.Ε. της Σχολής Θετικών Επιστημών καθ. κ. Κ. Δημητρακόπουλος, ο Πρόεδρος του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής καθ. κ. Α. Παπαθωμάς, ο Καθ. Ψυχιατρικής/Ψυχοϊατροδικαστικής Α. Δουζένης, Διευθυντής Β΄ Ψυχιατρικής Κλινικής, ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ» από την Ιατρική Σχολή,  η Αν. Καθ. Ε. Ρεθυμνιώτάκη από τη Νομική Σχολή, η Δρ. Α. Βερέβη, Ερευνήτρια στο Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Κοινωνίας της Ακαδημίας Αθηνών, ο κ. Γ. Καραγιώργος, Σύμβουλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού, με μακρά θητεία σε διαχείριση Ευρωπαικών Προγραμμάτων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Συμμετείχαν επίσης διευθυντές/τριες εργαστηρίων, μέλη ΔΕΠ και ΕΔΙΠ, μεταδιδακτορικοί ερευνητές και υποψήφιοι διδάκτορες.

Επιπλέον, στη συνάντηση προσήλθαν και εκδήλωσαν ενδιαφέρον παρουσιάζοντας μάλιστα και το έργο των αντίστοιχων ερευνητικών δομών μέλη ΔΕΠ εκπροσωπώντας άλλα 5 εργαστήρια αθροίζοντας τις δομές που θα συμμετάσχουν στο Κ.Α. στις 15 συνολικά. Καταγράφηκε έτσι, με τον πλέον δυναμικό τρόπο το ερευνητικό έργο αιχμής που συντελείται στο ΕΚΠΑ σε ένα τόσο νευραλγικό επιστημονικό και κοινωνικό ζήτημα όπως αυτό του Ψηφιακού Μετασχηματισμού υπό το πρίσμα των Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών.

Ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ, Καθηγητής Μελέτιος–Αθανάσιος Δημόπουλος, ανοίγοντας την συνάντηση, καλωσόρισε τους συμμετέχοντες και τόνισε, μεταξύ άλλων, τη βούληση του Ιδρύματος να συνδυάσει δυνάμεις σε τομείς αιχμής, όπου ήδη μεμονωμένα μέλη ΔΕΠ ή ακαδημαϊκές μονάδες προσφέρουν σημαντικό έργο, καθιστώντας τα Κέντρα Αριστείας νησίδες εξωστρέφειας και προσφοράς προς όφελος της κοινωνίας, του πολιτισμού και της εκπαίδευσης. Οι Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές παράμετροι του Ψηφιακού Μετασχηματισμού αποτελούν αντικείμενο στο οποίο το ΕΚΠΑ δύναται να αποκτήσει συγκριτικό διεθνές πλεονέκτημα. To Kέντρο Αριστείας "Ψηφιακός Μετασχηματισμός και Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες" καλείται να ασκήσει ηγετικό ρόλο στον αναδυόμενο αυτό επιστημονικό τομέα εντός της Ελλάδας και να τοποθετήσει το ΕΚΠΑ, σταθερά και με συνέχεια, σε υψηλές θέσεις στον διεθνή χάρτη της έρευνας αιχμής στον τομέα αυτό. Σε αυτό το πλαίσιο μάλιστα ο κ. Πρύτανης διατύπωσε την ιδέα να δημιουργηθεί ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα στην Αγγλική απευθυνόμενο και σε αλλόφωνους φοιτητές που μιλούν την Αγγλική γλώσσα.

Ο Koσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής, Καθηγητής Αχιλλέας Χαλδαιάκης, ευχαρίστησε τον Πρύτανη του ΕΚΠΑ, Καθηγητή Μελέτιο-Αθανάσιο Δημόπουλο, για τη δυνατότητα που παρέχεται πλέον σε μέλη ΔΕΠ και ακαδημαϊκές μονάδες του Ιδρύματος να συσπειρώνονται με εξωστρέφεια και διάθεση διεπιστημονικότητας σε Κέντρα Αριστείας. Υπογράμμισε ιδιαίτερα το γεγονός ότι μέλη και δομές της Φιλοσοφικής Σχολής δραστηριοποιούνται τόσο σε ήδη ιδρυθέντα Κ.Α. (όπως, για παράδειγμα το ΚΑ «Ψηφιακή Κληρονομιά»), όσο και στα τρία νεοσύστατα ανάλογα: «Φιλοσοφικών Ερευνών», «Πολυγλωσσία και Γλωσσική Πολιτική» και στο παρόν «Ψηφιακός Μετασχηματισμός και Ανθρωπιστικές & Κοινωνικές Επιστήμες». Ευχαριστώντας, τέλος, όλες και όλους τους παρισταμένους για τη συμμετοχή τους, αλλά και ιδιαίτερα τη συντονιστική επιτροπή του ΚΑ για τη συστηματική και μεθοδική προετοιμασία αυτής της πρώτης ημερίδας (workshop), παρατήρησε ότι η συμβολή όλων είναι καθοριστική για την περαιτέρω εξέλιξή του, που όλοι την αναμένουμε και την ευχόμαστε αίσια και ανοδική και δημιουργική.

Ο Καθηγητής Λ. Μεράκος του Τμήματος Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών της Σχολής Θετικών Επιστημών τόνισε τα εξής: Οι ραγδαίες εξελίξεις στις ψηφιακές τεχνολογίες και ειδικότερα στα ασύρματα/κινητά δίκτυα 5G, στο Διαδίκτυο των Πραγμάτων (ΙοΤ) και στο Απτικό Διαδίκτυο (Tactile Internet) μας φέρνουν στην εποχή που ο άνθρωπος μπορεί να συνεργάζεται πλέον  με τεχνητά νοήμονες μηχανές  μέσω ενός έξυπνου, αξιόπιστου, και ασφαλούς δικτύου σε σχεδόν πραγματικό χρόνο. Το ερευνητικά εργαστήρια του Τμήματος  Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του ΕΚΠΑ θα συμμετάσχουν και θα υποστηρίξουν την εξαιρετική πρωτοβουλία της ίδρυσης αυτού του Κέντρου Αριστείας που μπορεί να λειτουργήσει ως εφαλτήριο  διεπιστημονικών δράσεων και συνεργασιών με ερευνητές άλλων επιστημών, εστιάζοντας στον αμοιβαίο μετασχηματισμό του ανθρώπου και των ψηφιακών τεχνολογιών που αλλάζουν τον τρόπο που εργαζόμαστε, κοινωνικοποιούμαστε, μαθαίνουμε και ζούμε.

Στη συνέχεια παρουσιάσθηκαν, συνοπτικά, οι στόχοι του "Κέντρου Αριστείας Ψηφιακός Μετασχηματισμός και Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες" από τον Καθ. Χ. Κυνηγό, διευθυντή του Εργαστηρίου Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής. Ο κ. Κυνηγός διευκρίνισε ότι το αντικείμενο του Κ.Α. αφορά στον αμοιβαίο μετασχηματισμό μεταξύ της ατομικής και συλλογικής λειτουργίας και ταυτότητας του πολίτη και των ψηφιακών τεχνολογιών. Ανέλυσε και ανέδειξε την Επιστημονική και Κοινωνική Αναγκαιότητα της έρευνας στο πεδίο και ανέφερε προς επίρρωση σημαντικές Καταγεγραμμένες Πολιτικές & Στρατηγικές Προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και άλλων Διεθνών Οργανισμών. Εξήγησε δε την αναγκαιότητα συνεργασίας και συνύφανσης των διακριτών επιστημονικών προσεγγίσεων στο πεδίο αναδεικνύοντας τέτοιες προσεγγίσεις από τα συμμετέχοντα εργαστήρια στο Κ.Α. και προτείνοντας νέα πεδία που θα μπορούσαν να μελετηθούνε με συνεργατικές διαδικασίες και προσεγγίσεις.

Κατόπιν, παρουσιάστηκαν οι δραστηριότητες και οι ερευνητικές κατευθύνσεις των εξής Εργαστηρίων:

Εργαστήριο Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας – Παι.Τ.Δ.Ε., Φιλοσοφική Σχολή, etl.eds.uoa.gr

Εργαστήριο Φωνής και Προσβασιμότητας – Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, Σχολή Θετικών Επιστημών, speech.di.uoa.gr

Εργαστήριο Πειραματικής Ψυχολογίας – Τμήμα Ψυχολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, expsylab.psych.uoa.gr

Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας – Τμήμα Φιλοσοφίας, Φιλοσοφική Σχολή, en.philosophylab.philosophy.uoa.gr

Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης – Παι.Τ.Δ.Ε., Φιλοσοφική Σχολή, eel.eds.uoa.gr

Εργαστήριο Ψυχογλωσσολογίας και Νευρογλωσσολογίας – Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, https://psychoneurolinglab.wordpress.com

Εργαστήριο Moυσικής Ακουστικής και Τεχνολογίας LabMAT – Τμήμα Μουσικών Σπουδών, Φιλοσοφική Σχολή, labmat.music.uoa.gr

Κέντρο Αυτοεκπαίδευσης και Παραγωγής Εκπαιδευτικού Υλικού – Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, centre.enl.uoa.gr

Εργαστήριο Μουσικής, Γνωσιακών Επιστημών και Κοινότητας – Τμήμα Μουσικών Σπουδών, Φιλοσοφική Σχολή mccc.music.uoa.gr

Εργαστήριο Δικτυακών Τεχνoλογιών, Υπηρεσιών και Εφαρμογών – Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, netsa.di.uoa.gr

Εργαστήριο Νέων Τεχνολογιών στην Επικοινωνία, την Εκπαίδευση και τα Μ.Μ.Ε. – Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης , Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών, www.media.uoa.gr/faculty/faculty_structure/ntlab.html

Εργαστήριο Ψυχολογίας της Επικοινωνίας & των Μέσων –  Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών, psylab.media.uoa.gr  

Εργαστήριο Γνωσιακής Επιστήμης και Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας, – Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, Σχολή Θετικών Επιστημών, cogsci.phs.uoa.gr/epikoinwnia-prosbash.html

Εργαστήριο Διαχείρισης της Γνώσης – Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, Σχολή Θετικών Επιστημών, www.phs.uoa.gr/to-tmima/organwsh-kai-dioikhsh/ergastiria.html

Εργαστήριο Ποιοτικής Έρευνας στην Ψυχολογία και την Ψυχική Υγεία – Τμήμα Ψυχολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, www.qual.psych.uoa.gr    

Ακολούθησε συζήτηση, στην οποία πήραν μέρος όλοι οι υπόλοιποι/ες παριστάμενοι/ες.

Από την παρουσίαση της δράσης των εργαστηρίων και ερευνητικών κέντρων της αρχικής καταγραφής αλλά και των προσαχθέντων στην ημερίδα επιβεβαιώθηκε η σκοπιμότητα δημιουργίας του Κέντρου Αριστείας, καθώς τεκμηριώθηκε η πολύπλευρη και πολυδιάστατη έρευνα αιχμής που συντελείται στο ΕΚΠΑ σε ένα τόσο αναδυόμενο και νευραλγικό τομέα όπως αυτό του αμοιβαίου μετασχηματισμού τεχνολογίας, και των ανθρώπινων ατομικών, συλλογικών και κοινωνικών λειτουργιών και δομών.

Στα βασικά συμπεράσματα της συνάντησης συμπεριλαμβάνεται η επιβεβαίωση ότι το αντικείμενο του Κ.Α. είναι τέτοιο που καθιστά τη συνεργασία και συνύφανση ερευνητικών προσεγγίσεων αναγκαία και για την κατανόηση του φαινομένου αλλά και για την ανάπτυξη προτάσεων παρέμβασης και καλλιέργειας αξιών, πρακτικών και δεξιοτήτων. Επίσης αναγκαία είναι η ανάπτυξη της ανθρωπο-κεντρικής εξέλιξης της ψηφιακής τεχνολογίας και των εργαλείων έκφρασης, πρόσβασης, οργάνωσης και υποδομής στην ψηφιακή κοινωνία. Τέλος επισημάνθηκε η ανάγκη ενίσχυσης της έρευνας πρόληψης, υποστήριξης και διαχείρισης φαινομένων όπως ο εθισμός και η απο-κοινωνικοποίηση κυρίως των νέων, καθώς και η ενημέρωση και εκπαίδευση όσον αφορά τους κινδύνους από την έκθεση του ατόμου στον ψηφιακό χώρο.

Στη συνέχεια ο καθ. κ. Κυνηγός διατύπωσε ιδέες για επικείμενες δραστηριότητες στα πλαίσια του Κ.Α. όπως η συνεργατική ανά δυο ή τρία εργαστήρια ανάπτυξη ερευνητικών στόχων και προτάσεων, η δημιουργία εστιασμένων ομάδων ενδιαφέροντος με ανταλλαγές εμπειριών και ερευνητικών παραγόμενων, η θέσπιση πιο μακροπρόθεσμων στρατηγικών συνεργασίας και η διεκδίκηση σε επίπεδο Κ.Α. πιο έμπρακτου και εστιασμένου ενδιαφέροντος από την Πολιτεία. Μαζί με άλλα, τα θέματα αυτά θα συζητηθούν στην συντονιστική επιτροπή, όπως επίσης και οι διαδικασίες συμμετοχικής διαμόρφωσης της στρατηγικής ανάπτυξης και περαιτέρω θέσπισης του Κ.Α. προς όφελος της επιστήμης και της Κοινωνίας. Πρώτη προτεραιότητα η δημιουργία σχετικού ιστοχώρου και επικοινωνιακών καναλιών στα κοινωνικά μέσα και η οργάνωση μιας εστιασμένης συνάντησης περαιτέρω συζήτησης των εν λόγω θεμάτων.   

---